وا بڕیارە هەڵبژاردنی پەرلەمانی هەرێمی کوردستان لە سێبتەمبەری/ ٢٠١٣دا، لە هەموو ناوچەکانی ژێر دەسەڵاتی هەرێمدا بەڕێوەبچێت، ئەمەش یەکەم هەڵبژاردن نییە کە بەڕێوە دەچێت لە هەرێمی کوردستاندا، بەڵکو دەبێت بە خولی چوارەم هەڵبژاردنی کوردستان لە ساڵی ١٩٩٢وە.

ئاشکرایە، هەڵبژاردن یەکێکە لە پایە بناغەییەکانی پرۆسەی بونیادنانی دیموکراتی و، هاوبەشیکردنی هاوڵاتیان لە پرۆسەی سیاسییدا بە شێوازێکی گشتی لە دەوڵەتانی دیموکراتیدا. هەڵبژاردن مافێکە کە هاوڵاتی تیاییدا ویستی خۆی دەردەبڕێت لە دیاریکردنی نوێنەرێکدا بۆ پێکهێنانی کارگێڕیی و بەڕێوەبردنی کۆمەڵگا، هەروها هەڵبژاردن بووە بە ڕوخسارێکی دیار و بنچینەیی بۆ سیستەمی دیموکراتی، بە جۆرێک، کە هیچ سیستەمێکی دیموکراتی نییە بە بێ بەکارهێنانی  پرۆسەی هەڵبژادن شەرعیەتبدات بە سەرۆک و کەسانی دەسەڵاتدار. 

بە هۆکاری گرنگیی بابەتی هەڵبژاردنەکانی داهاتو لە ژیانی کوردستانیاندا، ئێمە، لە پارتی سەوزی کوردستانیدا، وایدەبینین کە هەڵبژاردنەکان خەریکە ببێت بە ئامرازێک بۆ پێدانی شەرعیەت بە بەرنامەی(ناشەرعیەت)، کە هەندێک لە قەوارەکان تەبەنی دەکەن لە تۆمەتبارکردن و سوکایەتی پێکردنی قەوارە و حیزبکانی تردا، بە دڵنیاییەوە ئەمە ڕاژەی پرۆسەی دیموکراتیەت ناکات لە هەرێمدا، بەڵکو ئاستەنگ دروستدەکات لەبەردەم گەشەی پرۆسەی سیاسیدا.

 هەڵبژاردن، مانای ڕێگەپێدانە بە ئازادی و دەرفەتێکە لەبەردەم هەموو قەوارە سیاسیە کوردستانیەکاندا لە دیاریکردنی ڕێگەو ئامێری هەڵبژاردنەکاندا، بەڵام ئەفسوس، وایدەبینین کە ئەمڕۆ چەندین ئاستەنگ و کێشەی یاسایی و دەستوری لە لایەک و کێشەی سەربەخۆیی کۆمسوێن کە لە ڕاستیدا بێلایەن نییە لە لایەکتر، وە مەسەلەگەلێکی تر کە تاریکی  خستوەتە سەر ژینگەی سیاسی و شارستانی لە کوردستاندا.  بەم جۆرە هەوڵئەدەن بۆ ئەوەی کە هەڵبژاردنەکان بگۆردرێت بۆ پرۆسەیەکی ملکەچ و پەراوێزخستنی ملوێنەها لە خەڵکی کوردستان. لەبەرئەوە، هەرچ هەڵبژاردنێک بەڕێوەبچێت بە بێ بوونی دەستور و یاسایەکی پتەو بە هیچ شێوەیەک خەونەکانی گەل بەدیناهێنێت.

ئێمە، دواکارین و پێشوازیدەکەین لە هەرچ هەڵبژاردنێکی پاک و ڕاستگۆ، کە ڕێز لە هەموو پێکهاتە بناغەییەکانی هەرێم بگرێت، ئێمە، وایدەبینین، لەم کاتەدا کە قسەکردن بە تەواوەتی لەسەر پێویستی جێبەجێکردنی کرۆکی یاسا و دادپەروەرییە، کەچی ئەوەی کە دەگوزەرێت لە واقیعدا، هیچ نییە جگە لە جیاوازیەکی ئاشکرا لە یاسا و نکوڵیکردن لە دادپەروەری، پێدەچێت کە هەڵبژاردنەکانی داهاتو هیچ پێکنەهێنێت جگە لە تەواکردنی ئەڵقەکانی تری شانۆگەرییەکان، کە نەخشەڕێژی بۆ کراوە لە رێگەی هەندێک لە ڕێکەوتنی لابەلاوە، وەک ڕێکەوتنی ستراتیژی نێوان هەردوو حیزبی گەورەی هەرێمی کوردستان(یەکێتی نیشتیمانی و پارتی دیموکراتی کوردستان).

ڕێکخستنی ژیانی خەڵک و سروشتی دەسەڵات، کە هەوڵئەدەن بیسەپێنن، باشترین ئاماژەیە بۆ ئەوەی کە ناتوانن چاکسازی بکەن لە ژیان و گوزەرانی خەلکی هەرێمدا، دیمەنەکانی نادادپەروەری و نەبوونی ماف کە پێویست بە سەلماندنییان ناکات، گەیشتوەتە ئاستێک، کە بەرپرسان خۆشیان بەجۆرێک لە جۆرەکان دانیپیادەنێن.

ئەمرۆ، دوای تێپەربوونی بیستوپێنج ساڵ بەسەر ڕزگاربوونی کوردستاندا، زۆرێک لە کێشەکان، وەک کێشەی ژینگە و مافی مرۆڤ و کێشەی نەوت و ئاو و نەبوونی مافی سیاسی تاک و، خەڵک وەک خۆی ماونەتەوە، لەگەل بوونی هەموو ئەم کێشانەشدا، حوکمڕانەکان، بە بێباکیەکی ئاشکرا ڕەفتاردەکەن لە بەرەوڕووبوونەوەی ئەم کێشانەدا، هەروەها لە بەڕێوەبردنی کۆمەڵگادا بە شێوەیەکی گشتی، لە لایەکترەوە، ئەم هێزانە، لە جیاتی ئەوەی تیماری برینەکانی گەلی کوردستان بکەن، ڕۆژانە بە ناوی کوردەوە(کوردایەتی) هەست و سۆزی نەتەوەیی و بەڵکو ڕق و کینەی نەتەوەیی و جوڵاندن و هاندانی هەستی عێراقچێتی بەو ئاراستەیە دەبەن، کە لە دواجاردا ئەنجامەکەی پێکدادان و کوشتنوبڕین دروستدەکات، لە جیاتی پێکەوە ژیانی ئاشتیانە ئایدۆلۆجیە جیاوازەکان و پێکهاتەکانی هەرێەمەکانی تر.

 
لێرەدا، پێویستە ئەوە ڕوونبکەینەوە، کە هەڵوێستمان دژایەتی پرۆسەی سیاسیی ناکات، بە مانای چەمکە دیموکراتییەکەی، بەڵکو ئێمە پشتیویانی دەکەین و لایەندارێتی هەڵوێستی هەرچ لایەنێکی سیاسی دەکەین، کە پێشینەی بەرنامەکانی لە واقیعی پراکتیزەکراودا ڕاژەی ژینگە بکات و کار لەسەر سەلماندنی مافی مرۆڤ و ئاشکرایی  و ڕوونی لەبەرچاوبگرێت لە پیشاندانی داهاتە ئابوریەکانی هەرێم و بەرجەستەکردنی لە پێناوی ڕاژەی هاوڵاتی و کۆمەڵگادا، بەو جۆرەی کە دادپەروەریی و یەکسانی کۆمەڵگا جێبەجێبکات.

پارتیسەوزی کوردستانی